Bebeklerde öksürük, onların sıklıkla gösterdiği reflekslerden biri olabilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde öksürük ya da hapşırma gibi durumların olması normal karşılanabilir. İlk 2 ay bebekler ağlama, geğirme, öksürme ve esneme gibi doğal sesler çıkarırlar. Ancak bebeklerde öksürük, bazen yabancı cisim kaynaklı bazen de solunum yolu enfeksiyonun habercisi olabilir. Bu durumda öksürük sık sık olmaya başlarsa ve buna eşlik eden başka şikayetler ortaya çıktıysa doktora gidip, gerekli kontrollerin yapılmasında fayda olabilir. “Bebeklerde öksürük için ne yapmalı?” ve “Öksürüğü engelleyecek faktörler nelerdir?” konularında daha fazla bilgi almak için yazının devamını takip edebilirsiniz.
Bebeklerde Öksürük Çeşitleri
Bebeklerde öksürük şikayeti birkaç farklı şekilde kendini gösterebilir. Bebeklerin yaşadığı ortamın sıcaklığı ya da herhangi bir alerjen öksürük yapabileceği gibi geçirilen bir enfeksiyon da buna sebep olabilir. Bebeklerde öksürük ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, başka şikayetlerin eşlik edip etmediği gibi verilere göre gruplara ayrılabilir. Bebeklerde öksürük çeşitlerinin bazıları ise aşağıdaki gibidir:
Kuru Öksürük
Bebeklerde kuru öksürük, genellikle bakteri kaynaklı hastalıklardan, yaşadığı ortamdaki havanın kuru olmasından ya da bebeğin yeterli sıvı almadığı zaman da görülebilir. Bebeğin yaşadığı evin rutubetli, nemli, çok sıcak ya da yeterli ısıda olmaması kuru öksürüğe sebep olabilir. Birkaç günden uzun süren kuru öksürükte, çocuk hastalıkları uzmanına gidilmesi hastalığın ilerlemesine engel olabilir. Aniden başlayan kuru öksürük ise bebeğin nefes yoluna kaçan yabancı bir cisim yüzünden olabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden bebeğin ağız ve boğazını kontrol etmek gerekir.
Balgamlı Öksürük
Bebeklerde balgamlı öksürük, altta yatan bir hastalık olduğunu düşündürebilir. Bebeklerde balgamlı öksürük, bebeklerin akciğerleri henüz tam olarak gelişmediğinden veya bebek, toz ya da çeşitli enfeksiyonlara maruz kaldığı için de olabilir. Balgamlı öksürük, enfeksiyon hastalıklarında, astım-bronşit hastalıklarında veya bağışıklık sistemi zayıfladığında da gelişebilir. Balgamlı öksürük kronikleşmişse, iyileşme eğilimi göstermiyorsa, ateş olmuyor ya da ilaç tedavisine cevap vermiyorsa, altta yatan sağlık sorunlarını düşündürebilir ve araştırılması gerekebilir.
Gece Öksürüğü
Bebeklerde gece öksürüğü, genellikle solunum yolları hastalıklarında, alerji varlığında ve astım hastalığı sırasında olabilir. Bebeklerde uykuda öksürük gündüz olmuyorsa, uykuda terleme oluyorsa, halsizlik, beslenme reddi varsa bu durum alerjik öksürüğün de habercisi olabilir. Bazı durumlarda gece öksürüğü, sabaha karşı oluyorsa, burun akıntısı ve balgam kusması görülüyorsa bu, astım hastalığının da belirtisi olabilir. Gece öksürüğü nedenleri hakkında daha detaylı bilgi almak için ilgili içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Hırıltılı Öksürük
Bebeklerde hırıltılı öksürük, genellikle hırıltılı nefes alıp vermeyle birlikte seyredebilir. Hırıltılı öksürükte, bebeklerin sırtı dinlendiğinde bile kolaylıkla hırıltı sesi anlaşılabilir. Bu tip öksürük ve solunum, daha çok bronşiolit hastalıkları düşündürebilir. Bu hastalıklar, krup, larenjit veya pnömoni gibi akciğerleri etkileyen ciddi rahatsızlıklar olabilir. Bu tarz hastalıklar 6 aydan daha büyük bebeklerde daha sık görülebilir.
Bebeklerde Öksürük Neden Olur?
Bebeklerde öksürük, birçok faktöre bağlı meydana gelebilir. Buna sebep olabilecek etmenler incelendiğinde en çok, özellikle 6 aydan küçük bebeklerde yetersiz anne sütü alımına bağlı bağışıklık sisteminin düşüklüğü olabilir. Bağışıklık direnci düşük olan bebeklerde öksürük de daha sık olabilir. Buna ek olarak sigara dumanına maruz kalan bebeklerde de öksürük sıklıkla görülebilir. Sigara dumanı, akciğerin gelişimini yavaşlatabilir ve akciğerlerde balgam ya da bakterilerin tutunması kolaylaşabilir. Pasif içiciliğe maruz kalan bebeklerde ayrıca akciğer kapasitesinde azalma olabilir ve ani bebek ölümü sendromu (SIDS) için daha yüksek risk altındadır. (1) Genel olarak bebeklerde öksürüğe sebep olan bazı faktörler ise şöyledir:
- Enfeksiyon kaynaklı hastalıklar,
- Astım hastalığı,
- Reflü hastalığı,
- Konjenital kalp hastalığı (doğuştan olan kalp anomalileri),
- Ailede astım-bronşit öyküsü,
- Çevresel faktörler.
Bebeklerde Öksürük Nasıl Geçer?
Bebeklerde öksürük, eğer viral (virüs kaynaklı) değilse veya başka hastalıklar tetiklemiyorsa ilk önce, buna sebep olan etkenlerin ortadan kaldırılmasıyla geçebilir. Bu etkenler evde yapılacak bazı yöntemler ya da alınacak tedbirlerle ortadan kalkabilir. Aşağıda belirtilen maddelerde, “Bebeklerde öksürüğe ne iyi gelir?” sorusuna cevaplar bulabilirsiniz:
- Bebeğin yaşadığı ortamın sıcaklığının ve nem oranının olması gereken değerlerde olması, hava kuruluğuna bağlı öksürüğün iyileşmesini sağlayabilir. Buna ek olarak bebeğin odasında hava nemlendirici cihazlar kullanmak da bebeğin burnunun ve nefes yollarının kurumasını engelleyebilir.
- Bebeğe düzenli burun temizliği yapmak, rahat nefes alıp vermesini sağlayabilir. Doğal tuzlu su olarak bilinen serum fizyolojik ile bebeğin burnunu temizlemek, öksürüğün ilerlemesine engel olabilir.
- Özellikle 3 aydan büyük bebeklerin yastığını biraz yükseltmek, geniz akıntısına bağlı olan öksürüğün azalmasına fayda sağlayabilir.
- Bebek 6. ayına gelmişse ya da doktor kontrolünde ek gıdaya geçilmişse bebeğe sık sık su verilmesi ve bazı bitki çaylarının (ıhlamur, papatya, rezene çayı) kullanılması boğazı yumuşatabilir. Sıvılar, mukusun ince olmasına yardımcı olur ve bu da temizlenmesini kolaylaştırır.
Bebeklerde Öksürük Krizi Nasıl Geçer?
Bebeklerde öksürük şikayeti, bazen hem onları hem de ebeveynleri yıpratacak boyuta gelebilir. Sürekli öksüren bebekler, genel huzursuzluk halinde olabilir ve bu durum onların uyku düzenini, beslenmesini, genel halini etkileyebilir. Sürekli tekrar eden, kriz şeklinde gelen öksürükte, hava soğuk dahi olsa bebeği hemen açık havaya çıkarmak öksürüğü rahatlatabilir. Yine yoğun öksürükte, çocuğunuzun odasındaki serin buharlı nemlendirici, tıkanıklığı gidermek ve küçük çocuğunuzun daha kolay nefes almasına yardımcı olmak için havaya nem katar. (2)
Bebeklerde Öksürük Kaç Gün Sürer?
Bebeklerde öksürük kaynaklandığı nedene veya enfeksiyon durumuna bağlı değişebilir. Soğuk algınlığına bağlı öksürük 3-4 gün içinde azalma eğilimi gösterebilir. Herhangi bir virüs kaynaklı öksürük ise yaklaşık 7-10 günde geçebilir. (3) İyileşme süresi, altta yatan sebeplere ve uygulanan tedaviye bağlı değişebilir.
Bebeklerde Öksürük Şikayetinde Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Bebeklerde öksürük şikayeti, 2 haftadan uzun süreleri geçiyorsa kronik öksürükten bahsedilebilir ve mutlaka doktor kontrolü gerekir. Bebeklerde öksürük onun ellerini ya da yabancı bir cismi ağzına götürmeye başladığı dönemlerde, özellikle 6 aydan büyük bebeklerde görülebilir. Yemek borusuna kaçan küçük bir parça, öksürük refleksine sebep olabilir. Bu durumda bebeğin geç kalmadan doktora götürülmesi ve bir an önce gerekli müdahalenin yapılması sağlanmalıdır. Doktora gitmeyi gerektirecek diğer belirtilerin bazıları ise şunlardır:
- Nefes almakta zorlanma olması, (4)
- Gece terlemesi, açıklanamayan ateş, kilo kaybı.
- Yemek yerken zorlanma olması,
- Bebeğin cildinde, dilinde ya da dudağında morarma olması,
- Bebekte genel halsizlik durumu olması.
Bebeklerde öksürük nedenleriyle ilgili detayları sizin için bir araya getirdik. Dilerseniz öksürük çeşitleri ile ilgili daha geniş bir okuma yapabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
